Kunstgras geknipt voor het klimaat

Wie zelf een kunstgrasmatje in de tuin heeft liggen, weet het wel. Kunstgras heeft veel voordelen ten opzichte van natuurgras. Je hoeft het niet te zaaien, maaien en besproeien – tijdens een hete zomer heeft het dus geen kostbaar water nodig. Ook blijft het altijd mooi groen. En dus aantrekkelijk voor onze sporters om op te spelen. Maar tegelijk is het een berg plastic die ook af en toe vervangen moet worden. Hoe pakken we dat aan?

Ed van der Burg: “Voorheen, als een kunstgrasveld vervangen moest worden, werd het oude veld opgerold en in een depot opgeslagen. Verwerken gebeurde slechts op beperkte schaal en de berg kunstgrasrollen groeide in de loop de jaren. Dat kan natuurlijk niet. Daarom hebben we leveranciers uitgedaagd om met duurzame oplossingen te komen.”

Kunstgras recyclen

Sinds drie jaar werkt Sportbedrijf Rotterdam samen met GKB Realisatie en CSC Sports, die ervoor zorgen dat oude kunstgrasvelden gerecycled worden. De velden worden naar erkende verwerkers gebracht, binnen een jaar verwerkt en hergebruikt voor (sport)producten.

Maar hoe zit het dan met de nieuwe velden, zijn die ook van hergebruikt plastic gemaakt?  “Nog niet,” zegt Ed. “Kunstgras is van polyethyleen gemaakt, en op dit moment worden alle vezels van nieuw polyethyleen gemaakt. Polyethyleen wordt weer gewonnen uit olie. Van het oude kunstgras worden nog geen nieuwe kunstgrasvezels gemaakt.” Maar we hebben wel een oplossing gevonden die toch duurzaam is.

In balans
Ed: “Dit jaar gaan we bij IJ.V.V. De Zwervers een voetbalveld aanleggen dat gemaakt is in een balans. Hierbij wordt polyethyleen ingezameld en daar wordt in het recyclingproces weer olie van gemaakt. Van die olie maken ze weer een nieuw product van polyethyleen. Dit wordt op een balans gezet: wij krijgen een certificaat als er een hoeveelheid polyethyleen ter grootte van een kunstgrasveld is verwerkt. Pas dan kopen wij een nieuw kunstgrasveld.”

Het werkt eigenlijk net zoals groene stroom. Je betaalt voor het milieuvriendelijk opwekken van energie, maar dat wil niet zeggen dat de stroom uit jouw stopcontact helemaal ‘groen’ is. Wel ben je ervan verzekerd dat de hoeveelheid stroom die jij in een jaar hebt verbruikt van duurzame bronnen komt. Voor de kunstgrasvelden is dit project een wereldwijde primeur!

Volledig hergebruikte vezels

Ondertussen werken we in het klein ook aan een veld dat zelf gemaakt is van volledig gerecycelde materialen. Ed: “FC Ommoord heeft een klein trapveldje dat echt helemaal gemaakt wordt van gerecyclede kunstgrasvezels. De kern van de vezel is van mechanisch gerecycled materiaal, dat kan je in grote hoeveelheden verwerken. Maar dit materiaal speelt niet zo lekker, het is stugger en de vezel is kwetsbaarder. Daarom maken ze de buitenkant van de vezel van een huls van chemisch gerecycled materiaal. Dit recycleproces kost meer moeite, maar het eindproduct is fijner voor de sporter. Het resultaat voelt als een kunstgrasspriet die is gemaakt van zogenaamde ‘virgin’ materialen, maar dan zonder dat je er olie voor uit de aarde hoeft te trekken.”

En er is nog iets bijzonders aan dit veldje: er komt geen latex en geen weefdoek bij kijken. Ook wordt dit veld niet aan elkaar gelijmd, maar gesmolten. Dat betekent dat het uit slechts één soort plastic bestaat en daardoor is het over een aantal jaar weer veel makkelijker te recyclen. “Dit is de meest innovatieve vorm van duurzaam kunstgras. Het is nu kijken waar we tegenaan lopen. Heeft dit veld bijvoorbeeld ander onderhoud nodig dan we gewend zijn? Dat proberen we uit op een veld van 600 m2, niet gelijk op een veld van 8000 m2.”

Adviseren en experimenteren
Het Sportbedrijf werkt samen met duurzaamheidexperts. Die weten waar ze op moeten letten. Ed: “Een mooi voorbeeld komt uit de aanbesteding voor het vervangen van de kunstgrasvelden. Een aannemer stelde voor zand te gebruiken dat CO2 uit de lucht haalt en opslaat in de grond. Ik werd enorm enthousiast van dat idee. Maar waar moet dat zand vandaan komen? Uit Brazilië. Dan kost het meer CO2 om dat zand hierheen te varen dan het in z’n levensduur kan opslaan. We laten ons goed adviseren.”

“Op al onze velden werken we nu anders dan 10 jaar geleden. We hebben bijvoorbeeld een leverancier, CSC Sport, die kunstgrasmatten aan elkaar naait in plaats van lijmt. De naden laten soms los, maar dat is het experimentele ervan. Is het niet beter om af en toe te repareren, dan al die blikken lijm in een veld stoppen?”

Duur of duurzaam
Het is duidelijk dat we wel een beetje onze nek uitsteken om dit mogelijk te maken. Duurzaam kunstgras is nog altijd duurder dan niet-duurzaam kunstgras. Maar het Sportbedrijf heeft zich voorgenomen om duurzame oplossingen mee te nemen in de keuze voor een leverancier, ook als dit meer geld kost.

Ed: “Je kunt je natuurlijk afvragen of het hiervoor niet te goedkoop was. We brachten oude kunstgrasvelden wel weg, maar ze werden niet verwerkt. Logisch dat dat goedkoper is. Met deze nieuwe oplossing nemen we onze verantwoordelijkheid als een van de grootste afnemers van kunstgras in Nederland.”

Door circulair in te kopen, denken we dus aan de wereld en aan de sporter van morgen. Ook voor de gemeente Rotterdam is dat belangrijk: door sportaccommodaties zo energieneutraal mogelijk te exploiteren, dragen we bij aan een beter klimaat in de stad. En als het goed is, is dát vooral wat de sporter ervan merkt. Duurzame velden spelen nog net zo lekker!